O TSJ de Madrid declara nulo o despedimento ao considerar que a empresa debería precisar os motivos, aínda que descoñecía o embarazo da traballadora.

Resólvese o recurso 187/2024, interposto contra a sentenza ditada polo Xulgado do Social número 19 de Madrid no auto 647/2023, do 10 de novembro de 2023, sobre despedimento.

A dona Sandra prestou servizos á empresa demandada a partir do 8 de maio de 2023, coa categoría de teleoperador e en réxime de contrato temporal a tempo parcial por circunstancias da produción, cunha xornada de 30 horas semanais e unha duración prevista ata o 14 de xullo de 2023. O convenio colectivo aplicable ao contrato foi o do Contact Center.

Previamente á súa contratación, entre o 24 de abril e o 5 de maio de 2023, a traballadora realizou un período de formación remunerado que se realizou a distancia e co uso de material propio. Durante esta formación, a señora Sandra non atendeu chamadas reais nin tivo acceso ás aplicacións ou sistemas da empresa.

O 26 de maio de 2023, a empresa comunicou á traballadora a extinción do seu contrato por non pasar o período de proba, medida que tamén afectou a cinco traballadores máis. Na data do cesamento, a traballadora estaba embarazada, aínda que nin a empresa nin o resto da empresa tiña coñecemento diso, feito que non foi obxecto de polémica no procedemento.

A sentenza do tribunal inferior desestimou a demanda interposto por dona Sandra, no que solicitou a declaración de nulidade do seu despedimento ou, subsidiariamente, a súa inadmisión, xunto co recoñecemento da súa antigüidade, a existencia de relación laboral indefinida e a reclamación dunha cantidade por vulneración de dereitos fundamentais.

A señora Sandra presentou recurso e a empresa impugna o recurso. alegando a súa inadmisión por incumprimento dos requisitos formais previstos na Lei Reguladora da Xurisdición Social (LRJS). En concreto, sostivo que o recurso non fundamentaba correctamente a infracción normativa, omitiu a revisión dos feitos probados e non identificou con precisión a normativa substantiva supostamente vulnerada. Así mesmo, sostivo que a falta de referencia expresa ao artigo 80 do Convenio Colectivo impedía unha base legal adecuada.

O Tribunal Superior de Xustiza de Madrid rexeitou a impugnación da empresa por considerar que non existían vicios formais que xustificasen a inadmisión do recurso. Sostivo que, baseándose no artigo 193 c) da LRJS, o recurso non cuestionaba a relación fáctica establecida na sentenza do tribunal inferior, senón o seu fundamento xurídico. Dado que a revisión dos feitos probados non é un requisito preceptivo para alegar infracción normativa, o recurso tivo que ser admitido e analizado no fondo.

Na súa fundación, O recurso defendeu que o período de formación obrigatorio debe considerarse tempo de traballo real segundo o artigo 1 do ET, xa que supón a prestación de servizos de carácter persoal, remunerado e dependente. Non obstante, o Tribunal rexeitou este argumento ao entender que, de conformidade co convenio colectivo aplicable, a formación remataba cando o traballador comezaba a atender as chamadas de forma independente. Neste caso, o traballador só realiza chamadas baixo tutela, dentro do período de formación, sen que isto constitúa unha prestación efectiva de servizos baixo a estrutura organizativa e de dirección da empresa.

En consecuencia, o Tribunal desestimou o primeiro motivo do recurso, confirmando que durante o dito período non existiu relación laboral efectiva nos termos esixidos pola normativa laboral.

O recurso tamén denuncia a vulneración do artigo 14 do ET, modificado polo Real decreto-lei 6/2019, polo que se establece a nulidade do desistimento empresarial en período de proba cando afecte a unha traballadora embarazada.. Tamén se alega a vulneración do artigo 53.4.b) do ET, que contempla a nulidade obxectiva do despedimento nestes casos, con independencia de que a empresa tivese coñecemento do embarazo. Baséase na xurisprudencia do Tribunal Supremo e na Directiva 92/85/CEE, que obriga a xustificar por escrito calquera despedimento durante o embarazo.

O TSJ confirma o seu criterio no STSJ Madrid 3010/2023, que sostén que a nulidade do despedimento en período de proba é automática desde a reforma de 2019. reafirma que a empresa non xustificou a resolución do contrato nin acreditou a existencia dunha causa obxectiva polo mesmo, limitándose a alegar a non superación do período de proba, que vulnera a protección reforzada da traballadora embarazada.

O Xulgado confirma a antigüidade do traballador desde o 8 de maio de 2023, polo que a baixa o 26 de maio dese mesmo ano produciuse dentro do período de proba dun mes estipulado no contrato.. Non obstante, a pesar de que a baixa produciuse no período de proba, sinálase que a traballadora estaba embarazada nese momento. A empresa só alegou a non superación do período de proba para xustificar o despedimento, sen achegar ningunha proba adicional que explique as causas do despedimento, nin sequera en relación co resto de traballadores despedidos.

Polo tanto, o despedimento considérase nulo de pleno dereito de acordo co artigo 14.2 do Estatuto dos Traballadores, que protexe ás traballadoras embarazadas. Dado que o contrato de interinidade do traballador finalizou o 14 de xullo de 2023 e non se cuestiona a súa temporalidade, a consecuencia da nulidade é a condena á empresa a aboar os salarios de tramitación desde o despedimento (26 de maio) ata a finalización do contrato (14 de xullo de 2023), xa que a temporalidade da súa reincorporación non é posible.

O traballador solicitou unha indemnización por danos morais pola nulidade do seu despedimento por embarazo, amparado polo artigo 53 do Estatuto dos Traballadores. Con todo, o recurso non presentou argumentos suficientes nin alegou unha vulneración dos dereitos fundamentais, que é o que xustificaría a indemnización.

A xurisprudencia establece que A nulidade do despedimento por embarazo non implica automaticamente prexuízos morais, salvo que exista discriminación.. Neste caso, non quedou acreditado que o despedimento fose discriminatorio, xa que a empresa descoñecía o embarazo no momento da interrupción.