Hoxe entrevistamos... Máximo Lacosta, de Asesores Técnico-Xurídicos da LEX (Madrid)

Máximo Lacosta Guindano é o director do departamento social de LEX Asesores Técnico-Xuridicos, con sede en Madrid. Esta consultoría conta coa autorización "Sistema de Rede de Seguridade Social" con máis empresas participantes en toda España, e está especializada no asesoramento en educación concertada.

Durante esta crise sanitaria e económica, cal foi o maior reto ao que se enfrontou na súa oficina? Sentiu que a viabilidade do sector estaba comprometida?

Sen dúbida o maior reto que nos propuxemos dende o principio foi manter a calidade do servizo. Afortunadamente, estabamos preparados para configurar e planificar o traballo de forma remota de inmediato, e así o fixemos. Unha vez resolta esta importante e ineludible cuestión, o gran reto consistía en afrontar satisfactoriamente o enorme volume de traballo que supuxeron os continuos e urxentes desenvolvementos normativos, tendo en conta que se lexislaba máis aló dos recursos dos que dispón a Administración, o que non debe entenderse en absoluto como unha crítica.

Fixemos o que puidemos e todos, incluída a Administración, fixemos o que puidemos para facer fronte ao que se aveciña. O noso maior reto a partir de entón foi atender ao cliente en todo o necesario.

Axudarlle en situacións de incerteza, desbordado pola situación e desatendido en moitos casos pola Administración, tamén desbordada polas circunstancias.

Non sentimos comprometida a viabilidade do sector. No noso caso, somos unha consultoría multidisciplinar de marcado carácter laboral, dedicada fundamentalmente ao sector do ensino concertado, polo que lonxe de sentir comprometida a nosa viabilidade, o verdadeiro problema foi un desbordamento de traballo. O traballo das axencias laborais e das consultorías multiplicouse, e se a iso lle sumamos algún que outro desbordamento de servizos como o SEPE ou a Seguridade Social, seguir prestando un servizo óptimo foi unha tarefa titánica. Fálase moito, e con razón e mérito absolutos, do traballo dalgúns sectores, pero tamén cabería destacar sectores como o noso, que tiveron que facer fronte a un exceso de traballo, a trámites e interpretacións dunha normativa preme e a unha falta de seguridade xurídica importante sobre os resultados do noso traballo, que resulta moi estresante tendo en conta que os trámites de nóminas, seguridade social, desemprego pasan polas nosas axudas, ERTES, TAG23,______ etc.

Foches parte fundamental no inicio da pandemia pola gran cantidade de beneficios que tiveches que xestionar. Como afrontou dixitalmente este aumento do volume de traballo, que tampouco foi presencial? 

O aluvión de trámites, especialmente ao comezo da pandemia, foi importante. A Administración delegou en consultorías e axencias moitos trámites que antes realizaban os traballadores ou a propia Administración. Por outra banda, a distancia física era inevitable, tanto entre os traballadores como entre nós e os clientes.

Tivemos que afrontar un cambio radical na comunicación co persoal e os clientes.

Todo había que facer telematicamente, polo que dende o principio adoptamos o teletraballo para toda a plantilla, seguindo as recomendacións sanitarias. Fixemos uso de todas as ferramentas ao noso alcance (Zoom, Skype, Teams, Google Meets, correo electrónico, WhatsApp, centralitas telefónicas dixitais, etc.) e intensificáronse as reunións periódicas a distintos niveis para seguir constantemente a evolución do servizo.Todo isto permitiunos manter un contacto fluído co persoal e os clientes.

Está claro que debemos adaptarnos aos tempos e situacións que se nos dan, por iso é importante o teletraballo, pero tamén o é a súa regulación. Para que se implante o teletraballo ten que ser atractivo para o traballador e para a empresa. Polo tanto, hai que ter especial coidado á hora de regulalo. Está claro que o teletraballo ofrece vantaxes para ambos, polo que non se pode regular para que só se beneficie unha persoa. Hai que evitar unha situación tan absurda que se está a dar, como que empresa e traballadores se poñan de acordo na vontade de teletraballo e que a normativa impida, por unha cuestión económica mal planteada, a súa implantación. Hai que analizar os gastos, pero tamén os aforros. Consideremos por que España está un país atrasado no sistema de teletraballo e tomemos medidas, facémolo viable. Non cabe dúbida de que aprendemos moitas cousas do teletraballo e dos sistemas de comunicación a distancia, cousas que nos parecerían impensables hai moi pouco.

Agora sabemos que as reunións a distancia son moi produtivas e que incluso podemos reunirnos máis veces, podemos evitar desprazamentos innecesarios, o que redunda na produtividade e comodidade de todos.

Non cabe dúbida de que o traballo desde casa cambiou e nalgúns aspectos mellorou a forma de traballar, pero non sería prudente concluír que non ten aspectos negativos. A cultura laboral non é igual para todos, os horarios son difíciles de controlar, xérase un esgotamento mental e pérdese todo o que proporciona un ambiente de traballo presencial.

En definitiva, o teletraballo demostrou ser un sistema moi interesante, pero teño a sensación de que esta vez tamén nos fixo redescubrir o valor do traballo presencial, do coñecemento do negocio in situ. Na miña opinión, ir a un modelo híbrido ben planificado e xestionado sería ideal.

Cales foron e son os principais efectos económicos da pandemia nos seus clientes?

Os nosos clientes, na súa maioría, son centros de ensino concertado e tiveron que afrontar e afrontan esta crise desde varias frontes. Fundamentalmente, tiveron que reinventarse e organizarse para atender pedagóxicamente aos seus estudantes por vía electrónica, nun primeiro momento. Todo o mundo sabe que, despois, o regreso ao cole supuxo un esforzo organizativo moi importante polo que hai que felicitalos.

Acadaron un éxito absoluto na misión de compaxinar a docencia presencial e a aplicación e vixilancia do cumprimento das medidas de seguridade, que foi un exemplo e beneficiou ao conxunto da sociedade. Todo isto nun ambiente que requiriu unha especial atención psicolóxica ao alumnado para axudarlle a xestionar a situación e, por desgraza, nalgúns casos, para facerlle fronte á perda de familiares.

Por outra banda, ademais do problema de xestión pedagóxica, adaptación tecnolóxica e organización, tiveron que facer fronte ao impago de taxas e á xestión de baixas entre o seu profesorado, sobre todo nos últimos meses. O impacto dos ERTES no sector non foi importante pero tamén é certo que en moitos casos realizaron esforzos loables para manter a plantilla.

HTMLTAG70___Como cres que será a recuperación do tecido empresarial?

A pandemia creou non só unha enorme crise sanitaria, senón tamén unha grave crise económica, que pon en perigo a continuidade de empresas de todo tipo, polo que a recuperación sen dúbida non será doada. En todo caso, é importante, en calquera circunstancia, non só agora, que todos os gobernos, independentemente da súa filiación política, apoien á empresa e non a afoguen.Se se rompe o tecido empresarial, caemos todos.

Se algo non é viable economicamente, non é viable, polo que o apoio á empresa, e polo tanto ao emprego, debería ser unha prioridade por riba de calquera ideoloxía.

O apoio político e social é necesario para a empresa, agora e sempre.

A pandemia puxo en valor a prevención de riscos laborais, cres que tamén o perciben as empresas? Como valora o labor de formación e difusión da prevención nos diferentes sectores de actividade nos que actúan as súas empresas?

Creo que as empresas levan moitos anos valorando a prevención de riscos laborais e a vixilancia da saúde, ata o punto de que a súa falta de implantación é apenas un feito, polo menos no que atinxe aos nosos clientes.

O labor de formación e difusión da prevención de riscos é fundamental e cada vez son máis as empresas que se implican nel, motivadas polo convencemento de que a prevención de riscos é fundamental, deixando atrás a cultura do cumprimento dun mero trámite.

O servizo de

Fraternidad-Muprespa paréceme impecable na xestión de continxencias. A xente traballadora que na nosa empresa trata diariamente con esta entidade valora moito o seu traballo e profesionalidade.

Persoalmente teño que tratar con algunhas persoas da mutua de xeito habitual e sempre teño a sensación de que podo contar con elas, de que están sempre aí e destaco o seu trato próximo e a súa dedicación ao servizo. Esa é a miña experiencia.