Gaur elkarrizketatzen dugu... Máximo Lacosta, LEXeko Aholkulari Tekniko-Legekoak (Madril)

Máximo Lacosta Guindano Madrilen kokatuta dagoen LEX Asesores Técnico-Jurídicos gizarte saileko zuzendaria da. Aholkularitza honek "Gizarte Segurantzako Sare Sistema" baimena du Espainia osoan parte hartzen duten enpresa gehiagorekin, eta diruz lagundutako hezkuntzaren inguruko aholkularitzan espezializatua dago.

Osasun eta ekonomia krisi honetan, zein izan da zure bulegoan izan duzun erronkarik handiena? Sektorearen bideragarritasuna arriskuan zegoela sentitu al duzu?

Zalantzarik gabe, hasieratik jarri genion erronkarik handiena zerbitzuaren kalitateari eustea izan zen. Zorionez, urrunetik lana berehala konfiguratzeko eta planifikatzeko prest geunden, eta hala egin genuen. Behin arazo garrantzitsu eta saihestezin hau konponduta, erronka handia zen arau-garapen etengabeak eta premiazkoak suposatzen zuen lan-bolumen izugarriari ongi aurre egitea, Administrazioak zituen baliabideetatik haratago legegintzaldia zela kontuan hartuta, eta hori ez zen batere kritika gisa ulertu behar.

Guk ahal genuena egin genuen eta denek, Administrazioak barne, zetorkigunari aurre egiteko. Hortik aurrera gure erronkarik handiena bezeroari behar den guztian zerbitzatzea izan da.

Ziurgabetasun egoeretan laguntzea, egoerak gainezka eta kasu askotan Administrazioak alde batera utzita, zirkunstantziek ere larrituta.

Ez dugu sentitu sektorearen bideragarritasuna arriskuan dagoenik. Gure kasuan, lan izaera nabarmena duen diziplina anitzeko aholkularitza bat gara, funtsean diruz lagundutako hezkuntza-sektoreari eskainia, gure bideragarritasuna arriskuan dagoela sentitzetik urrun, benetako arazoa lan gainezka izan da. Lan agentzien eta aholkularitzaren lana biderkatu egin da, eta horri SEPE edo Gizarte Segurantza bezalako zerbitzuen gainezka puntuala gehitzen badiogu, zerbitzu ezin hobea ematen jarraitzea lan titaniozkoa izan da. Asko hitz egiten da, eta erabateko arrazoiarekin eta merituarekin, sektore batzuen lanari buruz, baina egokia litzateke gurea bezalako sektoreak ere nabarmentzea, gehiegizko lanari aurre egin behar izan diotenak, premiazko araudiaren prozedura eta interpretazioei aurre egin eta gure lanaren emaitzei buruzko segurtasun juridiko garrantzitsurik ezari, oso estresagarria dena kontuan hartuta nomina-prozedurak, gizarte segurantza, langabezia-prestazioak, TAG, eskuak eta abar pasatzen direla kontuan hartuta.

Oinarrizko parte izan zara pandemiaren hasieran, kudeatu behar izan dituzun onura ugariengatik. Nola egin zenuen digitalki aurre egin lan bolumenaren igoera horri, zeina ere ez zen pertsonala? 

Prozeduren zaparrada garrantzitsua izan da, batez ere pandemiaren hasieran. Administrazioak aholkularitza eta agentzietan eskuordetu ditu aurretik langileek edo Administrazioak berak egiten zituzten izapide asko. Bestalde, distantzia fisikoa saihestezina zen, bai langileen artean, bai gure eta bezeroen artean.

Langileekin eta bezeroekin komunikazioan errotiko aldaketa bati aurre egin behar izan genion.

Dena telematikoki egin behar zen, beraz, hasieratik hartu genuen telelana lantalde osoarentzat, osasun gomendioei jarraituz. Eskura ditugun tresna guztiak erabili ditugu (Zoom, Skype, Teams, Google Meets, posta elektronikoa, WhatsApp, telefono-zentral digitalak...) eta aldizkako bilerak areagotu egin dira maila ezberdinetan, zerbitzuaren bilakaera etengabe kontrolatzeko.Horri guztiari esker, langileekin eta bezeroekin harreman arina mantentzen dugu.

Argi dago ematen zaizkigun garai eta egoeretara egokitu behar garela, horregatik garrantzitsua da telelana, baina baita bere erregulazioa ere. Telelana ezarri ahal izateko erakargarria izan behar du langilearentzat eta enpresarentzat. Hori dela eta, arreta berezia jarri behar da erregulatzerakoan. Argi dago telelanak abantailak eskaintzen dituela bientzat, beraz, ezin da arautu pertsona bakarrak etekina ateratzeko. Saihestu behar dugu gertatzen ari den halako egoera absurdo bat, hala nola, enpresa eta langileak telelan egiteko nahia ados jartzea eta araudiak, gaizki planteatutako arazo ekonomiko bat dela eta, hura ezartzea eragozten duena. Gastuak aztertu behar dituzu, baina baita aurrezkiak ere. Azter dezagun zergatik dagoen Espainia telelan sisteman atzean dagoen herrialdea eta har ditzagun neurriak, egin dezagun bideragarri. Dudarik gabe, gauza asko ikasi ditugula telelanetik eta urrutiko komunikazio sistemetatik, duela gutxi pentsaezina irudituko zitzaigun gauzak.

Orain badakigu urruneko bilerak oso emankorrak direla eta are gehiago elkartu gaitezkeela, beharrezkoak ez diren bidaiak saihestu ditzakegula, eta horrek guztion produktibitatea eta erosotasuna eragiten du.

Zalantzarik gabe, etxetik lan egiteak aldatu egin duela eta nolabait hobetu egin du lan egiteko modua, baina zentzugabea litzateke alderdi negatiborik ez duela ondorioztatzea. Lan-kultura ez da denentzat berdina, ordutegiak kontrolatzen zailak dira, buruko nekea sortzen da eta aurrez aurre lan-giro batek ematen duen guztia galtzen da.

Laburbilduz, telelana oso sistema interesgarria dela frogatu da, baina sentsazioa daukat oraingo honetan presentziazko lanaren balioa, negozioaren ezagutza in situ, berraurkitu gaituela ere. Nire ustez, ondo planifikatu eta kudeatutako eredu hibrido batera joatea aproposa litzateke.

Zeintzuk izan ziren eta dira pandemiak zure bezeroengan izan dituen ondorio ekonomiko nagusiak?

Gure bezeroak, gehienetan, diruz lagundutako hezkuntza zentroak dira eta krisi honi aurre egin behar izan diote eta aurre egiten ari dira hainbat frontetatik. Funtsean, beren burua berrasmatu eta antolatu behar izan dute beren ikasleei pedagogikoki zerbitzatzeko elektronikoki, hasieran. Denek daki, gero eskolara itzultzeak antolakuntza-esfortzu oso garrantzitsua eskatu duela eta horregatik zoriondu behar ditugu.

Erabateko arrakasta lortu dute irakaskuntza presentziala eta segurtasun neurriak betetzea aplikatzea eta kontrolatzea uztartzeko eginkizunean, eta hori adibide izan da eta gizarte osoari mesede egin dio. Hori guztia ikasleei arreta psikologiko berezia behar izan dien ingurune batean, egoera kudeatzen laguntzeko eta, tamalez, kasu batzuetan, familiako kideen galerari aurre egiten laguntzeko.

Bestalde, kudeaketa pedagogikoaren, egokitzapen teknologikoaren eta antolakuntzaren arazoaz gain, tasak ez ordaintzeari eta dimisioen kudeaketari aurre egin behar izan diote irakasleen artean, batez ere azken hilabeteotan. ERTESek sektorean izan duen eragina ez da garrantzitsua izan baina egia da, halaber, kasu askotan esfortzu txalogarriak egin dituztela langileak mantentzeko.

HTMLTAG70___Nola uste duzu izango dela enpresa-ehunaren berreskurapena ?

Pandemiak osasun krisi izugarria ez ezik, krisi ekonomiko larria ere sortu du, mota guztietako enpresen jarraipena arriskuan jartzen duena, beraz, susperraldia ez da erraza izango dudarik gabe. Edonola ere, garrantzitsua da, edozein egoeratan, ez orain bakarrik, gobernu guztiek, euren kidetasun politikoa edozein dela ere, enpresari laguntzea eta ez itotzea.Enpresa-ehuna hausten bada, denok erortzen gara.

Zerbait ekonomikoki bideragarria ez bada, ez da bideragarria, beraz, enpresari laguntzea, eta, beraz, enplegua, lehentasuna izan behar du edozein ideologiaren gainetik.

Laguntza politikoa eta soziala beharrezkoa da enpresarentzat, orain eta beti.

Pandemiak laneko arriskuen prebentzioari balioa eman dio, enpresek ere horrela hautematen dutela uste duzu? Nola baloratzen duzu zure enpresek diharduten jarduera-sektore ezberdinetan prebentzioa prestatzeko eta hedatzeko lana?

Uste dut enpresek laneko arriskuen prebentzioa eta osasunaren zaintza balioesten dutela urte askoan, haien ezarpen eza ia jakina ez dela, gure bezeroei dagokienez behintzat.

Arriskuen prebentzioa trebatzeko eta hedatzeko lana ezinbestekoa da eta gero eta enpresa gehiago ari dira horretan inplikatzen, arriskuen prebentzioa ezinbestekoa den usteak bultzatuta, prozedura hutsa betetzearen kultura atzean utzita.

Fraternidad-Muprespa-ren zerbitzua ezin hobea iruditzen zait larrialdien kudeaketan. Gure enpresan egunero entitate honekin harremana duten pertsona langileek oso baloratzen dute euren lana eta profesionaltasuna.

Pertsonalki, mutualitateko zenbait pertsonarekin harreman erregularra izan behar dut eta beti daukat sentsazioa haiekin kontatu dezakedala, beti hor daudela eta haien tratu hurbila eta zerbitzuarekiko dedikazioa nabarmentzen dut. Hori da nire esperientzia.