Hitzarmen kolektiboak edo behin-behineko kontratuak kontratu finko bihurtzea ez dira nagusituko, berrezartzeko eskaera baliozko bat eta kategoria bereko edo antzeko lanpostu hutsik badago.

Auzitegi Gorenak atzera bota du doktrina bateratzeko helegitea aurkeztutako sozietate demandatuak, Kataluniako Justizia Auzitegi Nagusiko Gizarte Aretoak emandako ebazpena berresten duena (6794/2024 zk. errekurtsoa), zeinak ebatzi zuen zk. 129/2020, eskubideak aitortzeari eta zenbatekoen erreklamazioari buruzkoa.

Kasua 1989ko abenduan enpresa batean lanean hasi zen langile bati buruzkoa da. 2004ko irailean, borondatezko eszedentziari ekin zion.. 2006ko abuztuan, langileak berrezartzeko eskaera egin zuen bere kargura, baina enpresa «oharra hartzera» mugatu zen, erantzun argirik eman gabe edo berrezarri gabe. Urte bereko urrian, bere eskaera errepikatu zuen, erantzun bera lortuz.

Langileak kaleratzeko demanda aurkeztu zuen, baina prozeduraren desegokitasunagatik kaleratu zuten.. 2007ko urrian berriro berrezartzeko eskatu zuen. eta, azaroan, enpresak erantzun zuen ez zegoela plaza librerik, ordea, gertatu zirenean berriro sartzeko lehentasunezko eskubidea aitortuz. Ondorengo auziak ere atzera bota zituzten.

2004 eta 2019 artean, enpresen hitzarmen kolektiboek aldi baterako kontratuak finko bihurtzeko hitzarmena jasotzen zuten plantillaren %7a gainditzen zutenean. 2016ko ekainean, enpresak eta ordezkariek hitzarmen bat sinatu zuten aldi baterako zazpi kontratu finko bihurtzeko, eta horietatik sei 2019an sartu ziren indarrean.

2012az geroztik, ez da langile finko berririk kontratatu, aipatutako eraldaketak izan ezik. Denbora horretan, langileak beste enpresa batzuetan ematen zituen zerbitzuak eta langabezia-prestazioa jasotzen zuen. 2019ko azaroan berriro berrezartzea eskatu zuen, lanpostu hutsik ez zegoela erantzuna jasoz..

Bestalde, 2008, 2009 eta 2013 urteetan kontratuak eten zituen eta 2007tik 2019ra arteko kontratuak eten zituen hainbat Enplegu Erregulazio Espediente adostu zituen enpresak.

Ekitaldian, langileak bere lanbide kategoriako lanpostu batean enpresan berriro sartzeko eta 218.367,52 euroko zenbatekoa ordaintzeko eskubidea deklaratu zen. kalte-ordain gisa, 2012tik 2021eko apirilera bitartean jaso ez diren soldaten baliokidea den zenbatekoa. Zenbateko hori beste enpresa batzuetan lortutako irabaziengatik edo epe horretan jasotako langabezia-prestazioengatik edo diru-laguntzengatik inolako kenkaririk gabe ematen da. Gizarte Auzitegiak bere erabakia oinarritzat hartzen du berriro sartze eza enpresari soilik egotzi zaiola.

Auzitegi Gorenaren analisia soberan dagoen langilea berriro laneratzeko lehentasunezko eskubidearen inguruan kokatzen da, aldi baterako kontratuak finko bihurtzearen aldean, nahiz eta aldaketa horiek hitzarmen kolektiboek jasota egon..

Borondatezko eszedentziak ez du berekin dakar enpresaburuak aurretik izandako lanpostua langilearentzat gordetzeko betebeharra. Enpresaburuak hutsik dagoen lanpostua besterendu dezake, beste pertsona bat kontratatuz, funtzioak berrantolatuz edota lanpostua amortizatuz, hori guztia bere kudeaketa- eta antolakuntza-ahalmenak zilegi erabiliz. Horregatik, Eszedentzian dagoen langilea berriro laneratzeko lehentasunezko eskubidea baloratzeko, kasu zehatz bakoitzean aztertu beharko da. enpresak berrezartzeko eskaeraren ostean hutsik dauden lanpostuak betetzeko jarraitu duen prozedura.

Enpresak defendatu zuen aldi baterako langileek betetzen dituzten lanpostuak, gerora hitzarmen kolektiboen bidez finko bihurtutakoak, ezin direla «hutsik» jo soberan dagoen langilea berriro sartzeko lehentasunezko eskubidearen ondorioetarako.. art.aren urraketa salatu zuen. Langileen Estatutuko 46.5, zeinak ezartzen duenez, borondatezko eszedentzian dagoen langileak enpresan dauden edo gertatzen diren bere kategoria bereko edo antzeko lanpostu hutsetan berrezartzeko lehentasunezko eskubidea baino ez duela gordetzen du.

Auzitegiak jurisprudentzia bateratua aplikatzen du batez ere, azaroaren 11ko 989/2020 STS (2015eko otsailaren 12ko STS 2405/2018 errek.aren ildoari jarraitzen diona), zeinak ezartzen baitu lehentasunezko eskubide hori mantentzen dela berriro sartzea eskatzen den unetik, aldian-aldian errepikatu beharrik gabe une horretan lanpostu hutsik egon ezean. Horregatik, Doktrina bateratuari jarraituz, enpresak langilearen eskaerari lehentasuna eman behar zion aldi baterako kontratuak lanpostu baliokideetan finko bihurtu aurretik..