TSJk azpimarratzen du enpresek aktiboki eta gardentasunez bermatu behar dutela langileek atsedenerako eskubidea gauzatu ahal izango dutela. Horrez gain, hartu gabeko oporrak epea amaitu ondoren eskatu ahal izango dira, baldin eta enpresaburuak haien gozamena erraztu ez badu.

Ebazpenak ebazten du errekurtsoa (77/2024 zk.) Iruñea-Iruñako Gizarte Epaitegiaren 1 zenbakiko epai baten aurka, jada erreklamazioa partzialki onetsi zuena, zenbateko bat erreklamatzeko prozedura, zeinetan zor diren lansarien 9.728,32 euro ordaintzea eskatu zen, berandutza-interesen %10az gain.

Eulogio jauna eraikuntza-sektoreko enpresa batentzako zerbitzuak ematen ari zen peoi espezializatu gisa, 2020-05-25az geroztik, Nafarroako eraikuntzako hitzarmen kolektiboak jasota. Beheko epaian, enpresari 4.045 euro gordin ordaintzera kondenatu zen soldata diferentziagatik gehi %10eko interesa.

Langileak, sententziarekin konforme ez, helegitea aurkeztu zuen. 2003/88/EE Zuzentarauaren 7. artikulua eta EBko Oinarrizko Eskubideen Gutunaren 31.2 artikulua urratu zirela salatu zuen, 2021ean hartu gabeko oporrengatik 2.022,51 euroko kalte-ordain gehigarria aitortzeko eskatuz.

Nafarroako TSJk partzialki onartu zuen helegitea, zigorra 6.067,51 eurora handituz, honela banatuta:

• 4.045 euro soldata diferentziagatik, beheko epaitegiaren zigorra berretsiz.
• 2.022,51 euro 2021ean hartu ez diren oporraldiengatiko kalte-ordainetarako.

Auzitegiak berretsi du oporretarako eskubidea urte naturala igarota mugatu behar ez den printzipioa, baldin eta enpresak ez badu bete bere aprobetxamendu eraginkorra bermatzeko betebeharra, langileari hartu gabeko oporraldiengatik kalte-ordaina jasotzeko eskubidea emanez.

Zeintzuk izan ziren Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiaren argudioak helegitea partzialki aztertzeko?

Europako Auzitegiak argitu duenez, langileak ezin izan badu oporrak hartu bere esku ez dauden arrazoiengatik (gaixotasuna, esaterako), oporretarako eskubidea ez dela galduko dagokion urte naturalaren amaieran. Gainera, ETren 38. artikuluaren arabera, atseden egunak izateko eskubidea sortu ziren urte naturala amaitu eta 18 hilabetera arte luzatzen da. Enpresariak ez badu frogatzen langileari behar bezala jakinarazi diola atseden egunez gozatzeko aukeraz, enpresaburua behartuta egongo da epe horretatik kanpo gozatzeko baimena ematera, hurrengo urtean.

TSJ Europako Batasuneko Justizia Auzitegiaren (JUE) jurisprudentzian oinarritu zuen erabakia., bereziki 2018ko azaroaren 6ko epaian (C-684/16) eta C-120/2021 espedientean ezarritako doktrinan, zeinaren arabera langilearen urteko oporraldi ordaindua izateko eskubidea iraungi daitekeen legedi nazionalaren aurka daudenak, enplegatzaileak ez badio lan-eskubide hori behar bezala erabiltzeko aukerarik eskaini eta denbora-tarte egokian erabiltzeko.

Enpresek betebeharra dute oporrak gozatzea sustatzeko eta langileek oporrak eraginkortasunez gozatu ahal izango dituztela bermatzeko.. Horrek enpresaburuaren jardun aktiboa eta arduratsua dakar, langileari atseden hartzeko eskubidearen berri zehatza eta puntuala izan dezan. Enpresak ezin du besterik gabe esan langileak ez duela bere oporraldia eskatu, baizik eta formalki eskatu behar diola langileari hartzera.

Kasu honetan, TSJk uste zuen enpresak ez zuela arduraz jokatu zor langileak bere oporraldiaz gozatu zuela bermatzea, nahiz eta horiek dagokion urte naturalan (2021) gozatu ez izan. Enpresak ezin izan zuen frogatu formalki langileari haiek hartzeko eskatu ziola. Beraz, Auzitegiak uste du langileak bere oporraldiaz gozatzeko duen eskubidea ez zela iraungi 12 hilabete igaro ondoren, art. ETren 59, 12 hilabeteko epea ezartzen duena, enpresak ez zuelako betetzen haien gozamena sustatzeko betebeharra, beraz, konpentsatu egin behar izan zuten, preskripzio epetik kanpo bada ere.

Horregatik, TSJk langileari eskubidea aitortu zion hartu gabeko oporraldiengatik konpentsazio ekonomikoa jasotzeko, erreklamatutako zenbatekoa 2.022,51 eurora igoz, JJUEren jurisprudentziaren arabera, urte bateko ohiko epetik kanpo hartu ez diren oporretarako erreklamazio ekonomikoak ahalbidetzen dituena, baldin eta enpresaburuaren aldetik ekintza arduratsurik egon ez bada.

Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusia urte naturala igaro dela-eta oporretarako eskubidea mugatu behar ez duen printzipioa berresten du, baldin eta enpresak bere gozamen eraginkorra bermatzeko duen erantzukizuna bete ez badu., langileari hartu gabeko oporraldiengatik kalte-ordaina jasotzeko eskubidea emanez.