Félix Peinado (OIT Espainia): "Elkarrizketa soziala da gure bereizgarria"
Félix Peinado Lanaren Nazioarteko Erakundearen OIT Espainiarako Bulegoko zuzendaria da 2021eko urriaren 1az geroztik. Madrilgo Unibertsitate Konplutensean Zuzenbidean lizentziatua eta IE Business Schooleko Executive MBAa izanik, kudeaketa programa ugari egin ditu IESE eta ESIC bezalako eskoletan. CECAMeko CEOE-CEPYMEko idazkari nagusia, CEOEko Administrazio Kontseiluko kidea, Aval Castilla-La Mancha SGRko presidentea, Espainiako Ekonomia eta Gizarte Kontseiluko (CES) kidea non Lan Harremanen eta Ekonomia Batzordeen buru izan da, eta IE Unibertsitateko irakasle elkartua izan da.
Minutu batean, zer da OIT?
Lanaren Nazioarteko Erakundea (OIT) lan munduan espezializatutako Nazio Batuen agentzia da. 1919an sortu zen eta gaur egun 187 Estatuk osatzen dute. OITk berezitasun garrantzitsu bat du eta bere hiruko gobernu forma da: gobernuen ordezkariez gain, herrialde guztietako enpresaburuen eta langileen erakundeetako ordezkariak OITren parte dira, baldintza berdinetan bozkatuz, horregatik da, beraz, hiruko gobernu-modu hau duen nazioarteko erakunde bakarra.
OITk arau-funtzio garrantzitsua du, orain arte eman dituen 190 hitzarmenen bidez, arauzkoak ez diren beste mekanismoez gain, herrialde kideetan aplikatzekoak diren lan-, gizarte-babeseko eta lan-arauak ezartzen baititu haiek berresten dituzten unetik
OITren agintaldiak munduko lan baldintzak hobetu nahi ditu, baina baita enplegu aukera duinak sortzea, gizarte babesa hobetzea eta lanarekin lotutako gaiei buruzko hiruko elkarrizketa sendotzea ere.
Bere ibilbide profesional zabalean lan munduaren eta lan harremanen hainbat ikuspuntu ezagutu ditu hainbat eta batzuetan urruneko esparruetatik, hala nola unibertsitatea, Administrazioa eta enpresa. Badirudi bezain beste mundu desberdinak al dira?
Bistan denez, espazio bakoitzak bere berezitasunak eta eginkizun desberdinak ditu, nahiz eta denak bultzatutako batek, lan harremanen funtzionamendu egokia. Zuzenbidea izugarri erabilgarria da gizarteetan eta hura gabe ezingo ginateke elkarrekin bizi eta behar bezala erlazionatu. Arlo bakoitzak bere eginkizuna du eta, behar bezala garatuz, guztion lana helburu komun batera bat egiten du. Batzuetan, behar bezala interakzioan ez duten entitateak direlako kexa entzun daiteke, nahiz eta beti estimatu izan dudan baino komunikazio eta harreman gehiago dagoela.
Zer balio ematen diozu Administrazioaren eta gizarte eragileen arteko elkarrizketa sozialari? Espainia ere ezberdina al da beste herrialdeekiko alderdi honetan?
Gobernuen, enpresa-erakundeen eta sindikatuen arteko elkarrizketa soziala da, esan bezala, OITren bereizgarri bat bere gobernu egitura eta erabakiak hartzeko sistematik.Duela ehun urte baino gehiago sortu zenetik, OITk beti defendatu eta defendatu du elkarrizketa sozialaren balioa, kalitate demokratikoa aberasten baitu, estandarrak hobetzen laguntzen baitu, alderdi guztien interesekin bat datozenak, iraunkorragoak izan daitezen eta politika publikoen plangintza eta exekuzioaren kalitatea hobetuz.
Halaber
Espainiako gizarte-eragileek (CEOE, CEPYME, CCOO eta UGT) eta Espainiako Gobernuak elkarrizketa sozialeko akordio ugari lortu dituzte, eta enpresen funtzionamenduari, lan-harremanei eta langileen gizarte-babesari eragiten dieten plan eta arauetan aplikatu dira. Covid-19 pandemiaren garaian soilik, Enpleguaren Defentsarako Sei Akordio Sozial lortu dira, oso baliagarriak izan direnak, eta beste hainbat akordio ere, azken lan-erreforma barne, nazioartean nabarmentzen diren hiru alderdiek horiek lortzeko duten gaitasunagatik. OITk akordio horien guztien garrantzia nabarmendu du.
Kontratu motak eta orokorrean lan harremanak aldatzea ekarri duen lan erreforma baten aurrean gaude. Erreforma egokia eta beharrezkoa dela uste duzu? Zein gabezia geratu dira hurrengorako?
Erreforma beharrezkoa zen, Espainiako lan merkatuak herrialde gisa lan harremanak eta lehiakortasuna zailtzen dituen baldintza partikularrak dituelako, hala nola, aldi baterako enpleguaren maila altua eta langabezia tasa handiak, biek Europako batez bestekoa bikoiztuz. Arazo horiek areagotu egiten dira gazteen eta emakumeen kasuan.
Gizarte eragileek eta Jaurlaritzak diagnostiko partekatu baten negoziazioari ekin zioten eta oso positiboa iruditzen zait erreforma hirunaka negoziatzea eta akordioaren bidez alderdi guztien kezka eta interes nagusiak jaso izana.
Lan erreforma baliagarria izan da bere lehen hilabeteetan aldi baterako enplegua murrizteko, kontratazio mugagabeari buruzko datu argitaratu gabeak. Gazteen langabezian, negoziazio kolektiboaren berregoketan eta enpresen barne-malgutasunean dituen ondorioak ikusteko dago, batez ere aldi ekonomiko zail baten aurrean gaudela. Lan-erreformarekin batera, arau-aldaketa garrantzitsuak gertatu dira gardentasuna eta soldata-berdintasuna bezalako gaietan, oraindik gauzatze-fasean daudenak, baina genero-soldata-arraila konpontzen eta lan-merkatuan genero-desberdintasun handiagoak murrizten lagun dezaketenak. Erronkak beti daude eta garrantzitsuenetako bat langileen hasierako prestakuntzaren eta bizitzan zehar prestakuntzaren beharrezko eraldaketa da, haien enplegagarritasuna, lan-baldintza hobeak, jasaten ari garen klimara eta eraldaketa digitaletara egokitzea, enpresen produktibitatea eta ekonomiaren lehiakortasuna sustatzeko.
Justizia sozialaren eta lan duinaren helburuak lehentasunezkoak dira OITrentzat eta Fraternidad-Muprespa Gizarte Segurantzarekin elkarrekiko kolaboratzaile gisa. Garrantzitsuak dira, halaber, lan-harremanetan gizarte-graduatu bezain garrantzitsua den talde batentzat. Zein da zure harremana talde honekin? Eta mutualitateekin?
Graduatu sozialak ezinbesteko taldea dira OITk defendatzen duen lan duinari laguntzeko.Enpresei eta langileei behar bezala aholkatuz, lan-baldintzak hobetzen eta hazkunde ekonomiko inklusibo eta iraunkorra sustatzen inplikatutako gainerako eragileekin elkarlanean aritzen dira.
Gizarte Segurantzarekin lankidetzan aritzen diren mutualitateek funtsezko zeregina dute langileen babesean eta eraginkortasunaren eta lankidetza publiko-pribatuaren adibide dira
Mutualitate bateko administrazio mutualitate bateko kide gisa egindako lana ezagutzeko eta bereziki baloratzeko aukera izan dut. OIT Espainiarako Bulegoak, tradizionalki, gizarte tituludunekin eta mutualitateekin lankidetzan aritu izan da, nazioarteko estandarrak eta lan duinaren printzipioak zabaltzen lagunduz.
Zer garrantzia ematen diozu prestakuntzari helburu hauek lortzeko tresna gisa?
OITren Bulegoa Espainian etengabe parte hartzen ari da akademiak, gizarte-eragileek eta lan-harremanetan inplikatutako eragile guztiek sustatutako prestakuntza-jardueretan, erakundearen azken helburuak benetan operatibo eta nabariak izan daitezen gizarte-justizia eta lan duinaren helburuak benetan operatibo eta nabariak izateko ezinbesteko eginkizunaz erabat sinetsita.___
Bere aldetik, OIT, bere kideek eskatuta, estatuei prestakuntza sustatzen eta hobetzen laguntzeko estrategia garatzen ari da, hezkuntza eta prestakuntza entitate publiko eta pribatuak indartzera, lantokian trebatzera eta gaitasun profesionalak balioztatzera bideratuz
Lehen esan dudan bezala, prestakuntza funtsezkoa da langileentzat eta enpresentzat. Bestalde, nabarmendu nahi dut OITk Nazioarteko Prestakuntza Zentro bat duela (CIF) Turinen, non enpleguaren eta lan harremanen arlo ezberdinetako prestakuntza presentzialeko eta on lineko katalogo zabal bat eskura dezakezun.
Prestakuntzaz gain, informazioa ere garrantzitsua da, eta hemen komunikazioaren papera garrantzitsua da. Zein zeregin betetzen du OITren estrategian eta bere egunerokotasunean? Zein da zure kanalik gogokoena? Sare sozialen erabiltzailea zara?
Espainiako Bulegoaren eginkizunetako bat da, hain zuzen ere, Lan Duinaren Programaren eta OITren ikusgarritasuna areagotzen laguntzea komunikabideen bidez, argitalpenen eta buletinen ekoizpen eta hedapen, sustapen eta prestakuntzaren bitartez. OITk lan munduari buruzko informazio asko sortzen du.
Gaur egun, kanal digitalak ezinbestekoak dira gizarteari eta interesdunei mezuak helarazteko eta Espainiako Bulegoa komunikazio bide hauek hobetzeko lanean ari da
Pertsonalki, hainbat sare sozialen erabiltzailea naiz. Behin blog pertsonal bat izan nuen hainbat urtez.Nire sare sozialik gogokoena LinkedIn da, nahiz eta informazioa jaso eta Twitterren aktibo izaten saiatzen naizen.
Etorkizunera begira, eta zer erronka ditu OITk datozen urteetan?
Erronkak ia kontaezinak dira: lan informalaren ehuneko 60, lau bilioi lan egiten duten gizarte babesik gabe, 160 milioi haur lanean, 28 milioi pertsona behartutako lanetan mundu osoan, 2,9 milioi hiltzen dira urtero lanaren arrazoiengatik, ehuneko 20ko soldata-arraila... lan asko egin behar dela argi dago. Horri gehitzen zaio eraldaketa klimatiko, digital eta demografiko izugarria jasaten ari den mundua, zeinak erronkan jartzen baitu gizateriaren ahalmena eraginkorrak eta bidezkoak diren erantzunak emateko.
Lan mundurako erronkak 2019an onartutako Lanaren Etorkizunerako OIT Mendeurreneko Adierazpenean jaso ziren. Adierazpen honek erronka garrantzitsuenen irtenbideak ere adierazi zituen
OITk modu aktiboan lan egiten du alor guztietan bere gobernu-erakundeen, bere hiruko batzordeen, foroen eta aditu-batzordeen bidez, baita Bulegoko hainbat sailen lanaren, adituen, espezialisten eremuko lanaren eta garapenerako lankidetza-proiektuen garapenaren bidez.
